دیافراگم نوعی محفظه باز شونده قابل تنظیم است که میزان نور عبوری از لنز را کنترل می کند. در کل سه نوع مختلف دیافراگم وجود دارد: ثابت، دستی و خودکار.
دیافراگم ثابت
لنزهایی با دیافراگم ثابت دارای روزنه ای ثابت هستند. این لنزها قابل تنظیم نیستند و برای انطباق یا تغییرات نوری مختلف کاملا به دوربین بستگی دارند. از آنها در دوربین های ثابت، فشنگی، دام و مقاوم در برابر حمله استفاده می شود. اگرچه این لنزها برای دوربین های کامل نیز ارائه شده اند، اما گزینه چندان معمولی نیستند.
دیافراگم دستی
لنزهایی با دیافراگم دستی دارای یک روزنه قابل تنظیم هستند. با حلقه ای که روی لنز قرار دارد می توان آنها را تنظیم و دیافراگم را باز یا بسته کرد. این نوع لنزها در دوربین های کامل گزینه ای بسیار معمول به شمار می روند و در دیگر انواع دوربین های مدار بسته اغلب به ندرت یافت می شوند.
دیافراگم خودکار
لنزهای دیافراگم خودکار دارای یک روزنه قابل تنظیم به صورت موتوری هستند. این لنز به طور خودکار و براساس شرایط و تغییرات نوری مختلف تنظیم می شود و به وسیله کابلی به دوربین مدار بسته وصل می گردد. این نوع لنز گزینه ای بسیار معمول در دوربین های مدار بسته کامل است و گاهی اوقات در دیگر انواع دوربین ها هم ارائه می شود.
دوربین های مخصوص محیط های خارجی
برای دوربین های مدار بسته محیط های خارجی و در کل هر موقعیتی که در آن دوربین مدار بسته با تغییرات نوری زیادی همراه است، ترجیحا از لنزهایی با دیافراگم خودکار استفاده می شود. تفاوت هزینه لنزهای دیافراگم خودکار با لنزهای دستی برای دوربین های مدار بسته کامل بسیار ناچیز است. اما این لنزها برای دوربین های دیگر از قبیل فشنگی و مقاوم در برابر حمله همواره موجود یا به صرفه نیستند. تولیدکنندگان چنین دوربین هایی گاهی اوقات لنزهای دیافراگم خودکار را همراه با ارتقای سیستم ارئه می کنند، اما معمولا با قیمتی بسیار بالاتر از لنزهای استاندارد ثابت. لنزهای دیافراگم ثابت در بسیاری از محیط های خارجی روی دوربین های ناکامل به لطف محفظه دیافراگم الکترونیکی خودکار به خوبی کار می کنند. تصاویری با میزان کنتراست بالا (بسیاری از مناطق تاریک و روشن اشیا) و با میزان بازتاب پذیری بالا گاهی اوقات با درخشندگی زیاد، لکه و تاری همراه می شوند. این مشکل در محیط های پارکینگ خودرو امری معمول است.
انواع لنز دیافراگم خودکار
معمولا لنزهای دیافراگم خودکار در دو نوع هستند:
لنزهای ویدئویی و DC
لنزهای دیافراگم خودکار ویدئویی از نوع هوشمند هستند. آنها مدارهایی دارند که از سیگنال های ویدئویی نمونه برداری می کند و به تغییرات سطح نوری محیط پاسخ می دهد. براین اساس، لنز برای باز یا بسته شدن روزنه دیافراگم تصمیم می گیرد. علاوه براین، لنزهای این چنینی دارای تنظیماتی هستند که پاسخ آن را با توجه به محیط مناسب تر می سازد.
تنظیمات لنز روی قسمت کناری آن قرار دارد. این تنظیمات (سطح) میزان پاسخ دهی دیافراگم را کنترل می کند. به وسیله آن می توان تصویری را تاریک تر یا روشن تر ساخت. تنظیمات ALC میزان سرعت پاسخ دهی دیافراگم را کنترل می نماید. می توان آن را برای تنظیم کنتراست تصویر به کار گرفت.
لنزهای دیافراگم خودکار DC
لنزهای دیافراگم خودکار ویدئویی به صورت بی صدا هستند. لنزهای دیافراگم خودکار نوع DC تنها یک موتور دارند. آنها هیچ مداری برای تنظیمات کنترلی ندارند و هرگونه تنظیماتی برای واکنش دیافراگم توسط دوربین صورت می گیرد.
لنزهای دیافراگم خودکار ویدئویی در برابر DC
لنزهای ویدئویی در موقعیت های سخت به شما انعطاف پذیری بیشتری می دهند، اما با هزینه بیشتری همراه هستند. لنزهای دیافراگم خودکار DC معمولا بسیار ارزان تر و همچنین بسیار معمول تر از لنزهای دیافراگم خودکار ویدئویی می باشند.
قابلیت انطباق دوربین و لنز
معمولا مشکلی در زمینه عدم انطباق دوربین و لنزهای دیافراگم خودکار وجود ندارد یا اینکه بسیار کم است. مشکل زمانی است که بخواهیم از تجیهزات کنونی استفاده کنیم و لنزها و دوربین های سیستم را ازتقا دهیم. برخی از دوربین ها اصلا داریوهای دیافراگم خودکار را ندارند. برخی از دوربین های قدیمی تر تنها از لنزهای دیافراگم خودکار ویدئویی پشتیبانی می کنند، برخی از دوربین های جدیدتر تنها از لنزهای دیافراگم خودکار DC پشتیبانی می کنند. بسیاری از دوربین ها هر دو نوع لنز را پوشش می دهند و با کلیدی که روی دوربین قرار دارد می توان نوع لنز را تغییر داد.
نصب لنز دیافراگم خودکار
بسیاری از دوربین های جدید برای اتصال لنزهای دیافراگم خودکار تنظیمات پایه چهار پینی و استاندارد صنعتی دارند. این نوع لنزها روی سطح کناری دوربین نصب می شوند. برخی از دوربین های قدیمی تر دارای رابط یا تنظیمات سیم کشی مختلفی روی پایه چهار پینی مشابه هستند یا اینکه رابط در پشت دوربین قرار گرفته است. فروشندگان لنز معمولا با انطباق دادن شماره مدل دوربین می توانند رابط و تنظیمات پین مورد نیاز آن را ارائه دهند. بسیاری حتی رابط مورد نظر را در محل کارخانه نصب هم می کنند. رابط های لنز بسیار کوچک هستند و به راحتی هنگام لحیم شدن آسیب می بینند.
عدد F
به قابیلت لنز برای عبور دادن نور عدد F گفته می شود. هرقدر که این عدد در یک لنز کمتر باشد، نور بیشتری از آن عبور می کند. لنزی با عدد 2,0F نصف لنزی با عدد 1,4 از خود نور عبور می دهد و برعکس یک لنز با عدد 1,0F دو برابر بیشتر از لنزهای 1,4 نور را عبور می دهد.
